Inleiding
Het doel van deze paragraaf is inzicht te geven in het gevoerde grondbeleid. De Paragraaf Grondbeleid dient op grond van artikel 16 Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in elk geval in te gaan op het gemeentelijke grondbeleid, de realisatie van de in de programmabegroting gestelde doelen ten aanzien van dit grondbeleid, een actuele prognose van de grondexploitaties en een onderbouwing van de geplande (tussentijdse) winstnemingen
Grondbeleid
Op 4 februari 2016 heeft de gemeenteraad de Nota grondbeleid vastgesteld. Onder grondbeleid wordt verstaan het volledige grondinstrumentarium waarover de gemeente beschikt om de vastgestelde gemeentelijke doelstellingen te realiseren. In deze Nota zijn twee routes opgenomen, facilitair passief en actief grondbeleid.
Als hoofdroute is gekozen voor facilitair grondbeleid. Deze bestaat uit een passieve en een actieve variant. In de facilitair-passieve vorm heeft de gemeente geen grondpositie en ook geen ontwikkelrisico. Zij beperkt haar rol tot de planologische maatregel toetsen en begeleiden die nodig is voor het aangewezen bouwplan (afdeling 6.4 Wro c.a.). Bij de hoofdroute facilitair passief grondbeleid is de gemeente wettelijk verplicht om kosten te verhalen op de initiatiefnemer. In eerste instantie door een (anterieure) overeenkomst te sluiten met een initiatiefnemer , dan wel door een exploitatieplan vast te stellen.
Daarnaast kan het zijn dat de gemeente wèl regie wil voeren op de planologische ontwikkeling, maar niet de grondeigendom wil verwerven en geen ontwikkelrisico wil lopen. Dit is de zogenaamde facilitair-actieve vorm. Deze variant is gekozen voor de ontwikkeling van het terrein van de Marinierskazerne.
Binnen de gemeente is ook sprake van actief grondbeleid. Bij deze vorm heeft de gemeente een (nog te verwerven) grondpositie om zelf risicodragend te gaan ontwikkelen. Zij gedraagt zich dan als marktpartij. Bij deze variant is de gemeente in staat om maximaal sturing te geven om haar doelstellingen te behalen. De kosten van de gemeentelijke inzet worden opgenomen in de grondexploitatie van de locatie (de grondexploitaties in het MPG).
Herziening MPG
Om de ontwikkeling van het financiële resultaat en de risico´s van grondexploitaties te kunnen volgen wordt één keer per jaar op de stand per 1 januari een Meerjarenperspectief Grondexploitaties (MPG) opgesteld, en aangesloten bij de P&C cyclus. Het effect van de actualisatie op de lopende meerjarenbegroting wordt verwerkt in de bestuursrapportages van het lopende jaar.
Overzicht grondexploitaties
Op basis van het BBV worden voor de gemeentelijke grondexploitaties, de ‘Bouwgronden in Exploitatie (BIE)’ zijnde gronden in eigendom van de gemeente in exploitatie zijn genomen. De gemeente stelt een bestemmingsplan op en verkoopt de opstal of grond en laat de gebiedsontwikkeling grotendeels bij de kopende (ontwikkelende) partij.
Bouwgronden In Exploitatie (Grondexploitaties):
De locatie Engweg 8-14 (Driebergen) is in 2020 verkocht, en is niet meer in het MPG per 1-1-2021 opgenomen.
De locaties Pomplaan, Jacob van Wassenaerlaan en Van Bennekomweg zijn met ingang van 1-1-2020 ook in het MPG opgenomen als Bouwgronden in Exploitatie ic actieve grondexploitaties (RV 12423 dd. 11-2-2021). De locaties worden actief door de gemeente ontwikkelt. We maken bestemmingsplannen en doen aanvullende onderzoeken. De locaties zijn hiermee Bouwgronden In Exploitatie geworden volgens de BBV. Het totaal aantal komt daarmee per 1-1-2021 op negen. Op het totaal financieel resultaat van het MPG heeft het weinig financieel effect. Het houdt in dat ze niet meer verantwoord zijn in de categorie Materiële Vaste Activa.
De voorontwerp-bestemmingsplannen voor de locaties Burg. Jhr. H. van den Boschstraat, Sportlaan, Leersumsestraatweg, Pomplaan en Jacob van Wassenaerlaan zijn gereed, en zijn dit jaar door het college vrijgegeven voor vooroverleg en ter inzage gelegd. Voor de overige locaties De Kolk en Van Bennekomweg zijn nog onderzoeken gaande, maar zal dit naar verwachting ook in 2021 plaatsvinden.
Voor de locatie Oranjestein zijn we nog met de ontwikkelende partij in overleg over de stedenbouwkundige uitgangspunten. Deze zullen vervolgens aan de raad worden voorgelegd.
Financiën
In het MPG zijn de zogenaamde Bouwgronden in Exploitatie (BIE) opgenomen. Hiervoor worden jaarlijks meerjarige grondexploitaties opgesteld per 1 januari tot einde looptijd van de plannen. Bij de jaarlijkse herziening wordt op basis van BBV regelgeving het verwachte resultaat op eindwaarde van alle BIE weergegeven.
Het totale begrote financiële resultaat op eindwaarde van de grondexploitaties waarover in het MPG wordt gerapporteerd is afgenomen met circa € 80.000 ten opzichte van de stand per 1 januari 2020. Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door de verhoging van de boekwaarde in de grondexploitatie gebiedsontwikkeling Maarn en hogere plankosten als gevolg van de met het opstellen van verschillende bestemmingsplannen gepaard gaande onderzoekskosten.
Bij onze grondexploitaties is tot nu toe geen sprake van gefaseerde verkoop. Er is er dus geen sprake van tussentijdse winstneming. In het BBV staat hierover dat vanwege het ‘voorzichtigheidsbeginsel’ pas winst mag worden genomen als deze gerealiseerd is. De methode om dit te doen is op basis van de voortgang van de grondexploitatie.
(Bedragen x € 1.000 ) | |||||||||
Overzicht: Effect op financiële positie MPG per 1-1-2021 | Tijdens het boekjaar | Op termijn | |||||||
Mutatie verliesvoorziening wordt verrekend met de algemene reserve | (Tussentijdse) winstneming/ | Hogere/lagere storting in algemene reserve | Hogere/lagere storting in algemene reserve | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bouwgrond in Exploitatie (BIE) | Prognose MPG | Prognose MPG | Verschil | ||||||
Nr | Plan | Kern | |||||||
1 | De Kolk | Leersum | -1.097 | -1.126 | -29 | -29 | |||
3 | Oranjestein | Doorn | 271 | 270 | -1 | -1 | |||
4 | Burg. Jhr. H. van den Boschstraat 4 | Amerongen | 672 | 698 | 26 | 26 | |||
5 | Sportlaan 67 | Driebergen | 1.492 | 1.508 | 16 | 16 | |||
6 | Leersumsestraatweg 9 | Doorn | -100 | -183 | -83 | -83 | |||
7 | Trompplein/Breeschotenlaan | Maarn | -39 | -99 | -60 | -60 | |||
8 | Van Bennekomweg 10-16 | Doorn | 388 | 398 | 10 | 10 | |||
9 | Pomplaan 3 | Leersum | 88 | 131 | 43 | 43 | |||
10 | Jacob van Wassenaerlaan 23-25 | Maarn | 555 | 551 | -4 | -4 | |||
Totaal Bouwgronden in Exploitatie (BIE) | 2.230 | 2.148 | -82 | -172 | 0 | 0 | 90 |
Risico's grondexploitatie
In het Meerjarenperspectief Grondexploitaties op de stand per 1 januari 2021 zijn de risico’s voor de grondexploitatie financieel gekwantificeerd. Deze risico’s maken onderdeel uit van de Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing.