Wat zijn de ontwikkelingen?
Herbestemming Marinierskazerne Doorn
Na vaststelling van het concept ontwikkelkader in maart 2018 heeft de staatssecretaris op verzoek van de Tweede Kamer besloten de werkzaamheden rond de bouw van de Marinierskazerne in Vlissingen
stil te leggen. Om die reden hebben wij de participatie-activiteiten voor het ontwikkelingskader opgeschort. Deze opschorting is nog steeds van kracht. Op 24 januari 2020 heeft de Staatssecretaris uiteindelijk bekend gemaakt dat ze het voornemen had om van de voorgenomen verhuizing naar Vlissingen af te zien. In haar brief van 14 februari heeft de Staatssecretaris haar voorgenomen besluit om de mariniers te verhuizen naar Nieuw Millingen bij Apeldoorn nader toegelicht.
Aansluitend hebben we samen met de provincie Utrecht op 15 april gevraagd ons duidelijkheid te verschaffen over het geheel beschikbaar komen van het terrein. Op 4 juni heeft de Staatssecretaris aangegeven dat alle eenheden uit Doorn vertrekken, waardoor het gehele terrein van de marinierskazerne in Doorn vrijkomt. Op de vraag met welk tijdpad wij rekening moesten houden, kon ze op dat moment nog geen antwoord geven.
Inmiddels heeft de Staatssecretaris op 20 januari 2021 laten weten, dat de operationele marinierseenheden uit Doorn en de Maritime Special Operating Forces (MARSOF) beide worden gehuisvest in een nieuwe toekomstbestendige kazerne in Nieuw Milligen. Naar verwachting wordt op basis van de huidige planning deze kazerne eind 2028 opgeleverd.
In overleg met Defensie bezien we in 2021 wat deze planning en de verwachte opleverdatum van Kamp Nieuw Milligen concreet betekent voor het beschikbaar komen van het terrein in Doorn. In overleg met de samenwerkingspartners Provincie Utrecht en Rijksvastgoed bedrijf wordt de planning van de herbestemming daarop gericht en maken we nadere afspraken over het weer opstarten van de werkzaamheden voor de de herbestemming van het kazerneterrein in Doorn.
Invoering Omgevingswet
In mei 2020 werd bekend dat de invoering van de Omgevingswet niet per 1 januari 2021, maar per 1 januari 2022 plaatsvindt. Dit, in combinatie met de Corona-maatregelen, is van invloed geweest op de implementatiewerkzaamheden. De vier belangrijkste processen (vergunningverlening, wijzigen omgevingsplan, verkennen van initiatieven en het proces rond toezicht en handhaving) zijn wel, conform planning, Omgevingswetproof gemaakt. Het raadsvoorstel Participatiekader voor initiatiefnemers en het raadsvoorstel over te delegeren taken van de raad aan het college in het kader van de Omgevingswet zijn in routing gebracht in 2020. Besluitvorming vond plaats in januari 2021. Ten aanzien van de omgevingsvisie en het omgevingsplan zijn diverse stappen gezet. Wel is de planning van deze projecten bijgesteld. Het deel van de werkzaamheden voor deze projecten dat niet is uitgevoerd, is doorgeschoven naar 2021. Dit geldt ook voor de daarbij horende budgetten.
Overall ligt de implementatie van de Omgevingswet, vanwege het doorschuiven van de inwerkingtreding, op schema.
Wonen
Woningbouw is een speerpunt van beleid. Op dat vlak zijn we als gemeente druk geweest het afgelopen jaar. We mogen trots zijn op wat we daarin samen hebben verzet. Het doel is natuurlijk dat er meer en passende woonruimte komt. We hebben daartoe onder andere de volgende acties ondernomen:
Nota Inbreidingslocaties
Na een open oproep aan onze inwoners hebben wij vele tips gekregen over mogelijke woningbouwlocaties. We hebben deze gescreend op grootte en haalbaarheid en u heeft de meest kansrijke locaties vastgesteld in de Nota Inbreidingslocaties. Dit helpt initiatieven op gang te brengen voor woningbouw.
Nota instrumenten regie sociaal en midden segment woningbouw
De nota instrumenten regie sociaal- en midden segment woningbouw is bestuurlijk vastgesteld. Hierin staan de privaat- en publiekrechtelijke instrumenten die de gemeente kan inzetten om woningzoekenden te helpen bij vinden van een woning.
Doelgroepenverordening sociale woningbouw en midden dure huurwoningen
Om meer regie te krijgen op de bouw en behoud van sociale huur- koopwoningen en midden dure huurwoningen, is een doelgroepenverordening vastgesteld. Met deze verordening kunnen in het bestemmingsplan afspraken voor de sociale woningbouw en midden dure huurwoningen worden vastgelegd. Hiermee blijven de woningen voor een langere termijn betaalbaar en behouden voor de beoogde doelgroepen.
De verordening is van toepassing op initiatieven en nieuwbouwprojecten vanaf 4 of meer sociale huur-, sociale koop- en midden dure huurwoningen. Voor alle woningcategorieën is vastgelegd voor welke doelgroepen de nieuwbouwwoningen bedoeld zijn. De doelgroepen worden mede bepaald aan de hand van inkomensgrenzen. De verschillende termijnen dat de woningen minimaal beschikbaar moeten blijven voor de daarvoor aangewezen doelgroepen, zijn vastgelegd in de verordening. De verordening regelt niet de toewijzing van woningen. Hoe dit geregeld is, staat in Huisvestingsverordening regio Utrecht 2019, gemeente Utrechtse Heuvelrug. Voor de verdeling en toewijzing van midden dure huurwoningen en middeldure koopwoningen, maken we (vrijblijvend) afspraken met de ontwikkelaars en bouwers.
We zetten daarbij in op de toewijzing van deze woningen aan lokale woningzoekenden (50%), die een sociale huurwoning achterlaten in de gemeente. Inwoners kunnen als het ware ‘wooncarrière’ maken en hun woonruimte komt weer beschikbaar voor andere woningzoekenden in de gemeente.
O verige maatregelen
Voortaan is een anti-speculatie en zelfbewoningsplicht op nieuwbouw sociale koopwoningen van toepassing voor een periode van 10 jaar. Hierdoor blijven de woningen langer beschikbaar voor de doelgroep van beleid. Daarnaast verruimen we de toepassing van lokaal maatwerk, waardoor behalve nieuwbouwwoningen in de sociale sector, ook vrijgekomen sociale huurwoningen (maximaal 25%) met voorrang worden toegewezen aan lokale woningzoekenden.
Nieuwbouwwoningen in het sociaal- en middensegment (huur- en koop) woningen worden bij oplevering eerst aan lokale woningzoekenden aangeboden. Hierover maken we (vrijblijvend) afspraken met de ontwikkelaars en bouwers van de woningen. Hierdoor ontstaat (meer) doorstroming op de lokale woningmarkt.
De koopprijsgrens voor middeldure koopwoningen is verhoogd van € 280.000,- naar maximaal € 315.000,-. De huurprijsgrens van de midden dure huurwoning is van € 900,- (2018) verhoogd naar € 941,- (prijspeil 2021). Door huur- en koopprijzen te verhogen volgens de landelijke indexering van het CBS, krijgen marktpartijen meer mogelijkheden om deze woningen te bouwen en ontstaat er een betere doorstroming. De woningen blijven daardoor ook bereikbaar en betaalbaar voor de mensen voor de doelgroepen van beleid.
Woningmarktonderzoeken
Adviesbureau Companen uit Arnhem heeft een analyse gemaakt van de demografische ontwikkelingen in de gemeente en daarnaast onderzoek gedaan naar de woningkwaliteit en woonbehoefte in alle dorpen. Belangrijke conclusie en resultaat van deze onderzoeken is, dat wanneer de gemeente in de periode tot 2030 jaarlijks gemiddeld 160 tot 165 nieuwbouwwoningen toevoegt, er wordt ingespeeld op de trendmatige woningbehoefte. Bovendien wordt ruimte geboden aan de woningbehoefte als gevolg van de uitstroom uit beschermd wonen/maatschappelijke opvang. Daarnaast wordt het actuele woningtekort teruggebracht.
De resultaten van bovengenoemd onderzoeken worden ook gebruikt voor omgevingsvisie, waarbij de woningbouw belangrijk is voor het behoud van de vitaliteit van alle dorpen.
Meerjarenwoningbouwprogramma en woningmonitor
Voor meer inzicht in de woningbouwplannen en mutaties in de woningvoorraad is een meerjarig woningbouwprogramma (WBP) en een monitoringsysteem samengesteld. Dit is vooral om de nieuwbouwplannen en relevante ontwikkelingen in de voorraad sociale huurwoningen, huisvesting bijzondere groepen en urgenties voor huurwoningen te kunnen volgen en meten.
De gegevens worden onder andere gebruikt voor een analyse en aanlevering naar de provinciale monitor plancapaciteit en andere relevante ontwikkelingen in de gemeente, zoals scholenbouw aanleg en vernieuwing van riolering en de gemeentelijke begroting. Een keer per jaar wordt hierover gerapporteerd aan uw gemeenteraad.
Duurzaam bouwen
Er is gewerkt aan de verduurzaming van de woningen in de gemeente. Met de woningcorporaties zijn er prestatieafspraken gemaakt over het verduurzamen van de sociale woningvoorraad. In samenwerking met U-Thuis worden lokale energie-initiatieven ondersteund. Zo zijn er trainingen aangeboden aan de energieambassadeurs.
Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is een uniek samenwerkingsverband van ruim 30 partners. Bewoners, (landgoed)eigenaren, terreinbeherende organisaties, ondernemers, gemeenten en
provincie werken met de samenwerkingsagenda aan hun gezamenlijke ambities en activiteiten om dit bijzondere gebied te beschermen en te versterken.
In 2020 is de overeenkomst voor de Blauwe Agenda voor de Heuvelrug vastgesteld. Hiermee proberen de betrokken partners watertekort en wateroverlast aan te pakken en het watersysteem van de Heuvelrug robuuster te maken. Een van de projecten van de Blauwe Agenda is het onderzoek bij Amerongen hoe water beter in het bosgebied kan worden vastgehouden en daarmee de wateroverlast in Amerongen wordt aangepakt. Meer informatie op www.np-utrechtseheuvelrug.nl .
De lobby voor het nationaal park is in 2020 goed op gang gebracht. Op het VNG-congres is de motie van onze gemeente voor structureel geld voor de nationale parken nagenoeg unaniem aangenomen. Het Nationaal Park heeft in het najaar van 2020 een subsidie bij het ministerie van LNV van € 270.000 voor de periode 2021-2024 toegekend gekregen.
In onze ombuigingsopgaven is uitgegaan van het behoud van structurele deelname
aan het Nationaal Park met een afbouwende projectbijdrage. 2020 is het laatste jaar dat de volledige projectbijdrage is betaald.
U16
In de regio hebben we in 2020 hard gewerkt om de 5e pijler groen en landschap volwaardig in het REP/IRP proces te krijgen. In december is het rapport U16 Ruimtelijke opgave Groen & Landschap 2020-2040 opgeleverd, een ruimtelijke uitwerking van de schaalsprong die voor groen en landschap nodig is. Met dit rapport is groen en landschap nadrukkelijk op de regionale agenda gezet en wordt het als voorwaardelijk aan de opgaven als verstedelijking en mobiliteit gekoppeld. Het rapport wordt gebruikt bij de verdere uitwerking van het REP/IRP, maar ook voor onze eigen Toekomstvisie en Omgevingsvisie.
Biodiversiteit
Om de biodiversiteit te verbeteren, zijn er broedplaatsen voor biodiversiteit opgericht en is subsidie voor kleine landschapselementen aangevraagd. We doen mee aan Heuvelrugtuinen. Hierin worden bewoners gestimuleerd - en krijgen tips - om gifvrij en met inheemse soorten te tuinieren. We hebben meegewerkt aan 1 kilometer dijk. Hiermee is het unieke landschap van de Langbroekerdijk in beeld gebracht. De documentaire hierover is terug te zien op www.1kmdijk.nl .
Stikstof(opgave)
In november is in de regio Zuid Oost Utrecht de bestuurstafel stikstof van start gegaan. Samen met onder andere waterschappen, NMU, LTO en Staatsbosbeheer werken we aan het robuuster maken en verbeteren van de stikstofgevoelige Natura2000-gebieden en een duurzaam toekomstperspectief voor de landbouw.
Cultuurhistorische waardenkaart
Wij hebben de cultuurhistorische waardenkaart afgerond. Dit is een digitale kaart met daarop cultuurhistorisch waardevolle objecten in onze gemeente, voorzien van beleidsregels. De provincie Utrecht heeft subsidie verleend voor 50% van de kosten. Een actuele digitale cultuurhistorische waardenkaart is een belangrijke bouwsteen voor het Omgevingsplan. Hierin worden cultuurhistorische waarden meegenomen op basis van de Omgevingswet. De cultuurhistorische waardenkaart krijgt een plaats in het Omgevingsplan en wordt digitaal ontsloten.
Monumenten en duurzaamheid
Wij bekijken hoe we monumenten op een passende manier kunnen verduurzamen. Doel is het energieverbruik te verlagen en tegelijk het comfort te verhogen. Wij hebben hierbij oog voor de cultuurhistorische waarde en leveren daarom maatwerk. Tegelijk streven wij naar goede verduurzamingsoplossingen op de lange termijn, die geen bouwfysische problemen opleveren. Wij hebben de oplossingen voor verduurzaming verwerkt in een brochure voor eigenaren van monumenten en historische panden in beschermde dorpsgezichten.
Grafheuvelproject
Ter beheer, behoud en ontsluiting van de prehistorische grafheuvels is in 2012 samen met de provincie een onderzoeksproject gestart, uitgevoerd door de Universiteit Leiden. Dit project is onderdeel van het Cultuurpact tussen onze gemeente en de provincie. In de periode 2014 tot en met 2022 worden in totaal 119 mogelijke grafheuvels onderzocht en op echtheid getoetst. Er resteren voor de periode 2020-2022 circa 48 grafheuvels die onderzocht worden. De kosten voor het onderzoek worden gedragen door de gemeente (vanuit het budget voor monumenten) en de provincie volgens 50/50-verdeling.